Νεοελληνική ανατροφή

Τι απέγιναν οι "καλοί" μαθητές όταν ήρθαν τα κομπιούτερς ;

Ο μικρός Γιαννάκης

Ο μικρός Γιαννάκης αναστέναξε πάνω στο κομπιούτερ του. Ο μικρός Γιαννάκης δεν ήτανε βέβαια μικρός την ηλικία αλλά υστερούσε λίγο στην πνευματική του ανάπτυξη, συνηθισμένο θύμα της μικροαστικής αντίληψης γιά την ανατροφή των παιδιών, ειδικότερα εκείνων που είχαν μιά έφεση στην αντιγραφή και στην απομνημόνευση αλλά υστερούσανε στην κριτική σκέψη. Γινόντουσαν οι κλασσικοί καλοί μαθητές στο δημοτικό και το γυμνάσιο και πετύχαιναν -ευνοούμενοι από το σύστημα - σε «καλές» σχολές στις πανελλήνιες εξετάσεις. Η επιλογή της σχολής βέβαια ήταν ένας συνδυασμός της κοντόφθαλμης πολιτικής του υπουργείου και της εξόφθαλμης ανικανότητας του μαθητή και του περιβάλλοντός του να διακρίνει την κλίση του, οπότε ακολουθούσε τις οικογενειακές συμβουλές. Το συνηθέστερο αποτέλεσμα ήταν κάποιο τμήμα του πολυτεχνείου, μερικές φορές η ιατρική σχολή. Το βασικότερο κριτήριο επιλογής ήταν το χρήμα βέβαια, όμως ελάχιστοι γονείς και υποψήφιοι είχαν προσέξει ότι χρήμα δεν έβγαζε ο μηχανικός αλλά ο εργολάβος που δεν ήταν βέβαια απαραίτητο να είναι και μηχανικός, όπως πολύ συχνά συνέβαινε. Ετσι όταν ο μικρός Γιαννάκης βρέθηκε με το δίπλωμα του μηχανικού στο χέρι (και όχι μόνο) και καθαρός από στρατό, διαπίστωσε ότι η μόνη εφικτή επαγγελματική λύση ήταν το υπαλληλίκι στον εργολάβο, μιά κλασσική καριέρα που στην αρχή θα τον έστελνε να αγοράσει τσιγάρα του αφεντικού, μετά στου διαόλου τη μάνα γιά τις ανάγκες της εταιρίας και στα κεντρικά αποκτηνωμένο «ανώτερο» στέλεχος λίγο πριν το έμφραγμα ή την σύνταξη. Τα κεφάλαια γιά να το παίξει εργολάβος δεν υπήρχανε και ήταν καιρός να εγκαταλείψει τον παραμυθένιο κόσμο που του είχε κτίσει η μάνα του όπου ο μικρός Γιαννάκης ήταν ο ασυναγώνιστος μαθητής, ο ευφυής που θα κυβερνούσε μιά μέρα την Ελλάδα -αν όχι ολόκληρο τον κόσμο- και θα παντρευότανε την πριγκίπισσα του υπερπέραν. Η προσαρμογή δεν ηταν καθόλου εύκολη και κάθε φορά που κάτι δεν πήγαινε καλά ο μικρός Γιανάκης αρνιότανε πεισματικά την πραγματικότητα, γύριζε συνειδητά στον κόσμο της μαμάς του. Αν δηλαδή έκανε κάποιο λάθος στη δουλειά του αντί να το παραδεχθεί ούρλιαζε υστερικά ότι ήταν σφάλμα άλλου δημιουργόντας μεγαλύτερο πρόβλημα ώστε να «ξεχαστεί» το λάθος του. Εξυπακούεται ότι το λάθος του σβηνότανε από τον χώρο της μνήμης του, ήταν μιά κλασσική περίπτωση επιλεκτικής μνήμης. Ετσι ο κόσμος της μητέρας του παρέμενε αλώβητος, έτοιμος να τον δεχθεί γιά μιά νέα «κάθαρση» αν οι συνθήκες το απαιτούσαν. Ηταν και ένας τρόπος να τιμά την μάνα του.

H ζωή του μικρού Γιαννάκη ακολούθησε τα στάνταρ της εποχής. Κάποια σχέση που κατέληξε σε αποτυχημένο γάμο, παιδιά και εξωσυζυγική σχέση- πολλές οι αιτίες, όχι μόνο η δουλειά του- και η παρηγοριά ότι έβγαζε περισσότερα λεφτά από τον μέσο όρο. Γιά όλους σχεδόν τους Γιαννάκηδες υπήρξε και κάποιο βραβείο γιά κάποια μελέτη, γιά κάποιο μνημείο πεσόντων ή κάτι αντίστοιχο, κάπου στην επαρχία- ποτέ δεν έμαθε τα κριτήρια της επιτροπής, αυτά ήταν προνόμια των εργολάβων και των τοπικών φορέων- αυτό ήταν η ηθική ανταμοιβή του. Εγινε πελάτης των μπαρ και φανατικός της ομάδας του. Προσπαθούσε να γεμίσει εκεί τα κενά της δουλειάς και της οικογένειας μέχρι που ανακάλυψε την επικοινωνία μέσω κομπιούτερ.

Ηταν μιά αναγέννηση γι’ αυτόν. Εστησε έναν καινούργιο εαυτό, διάλεξε ένα αστραφτερό νικ κι’ άρχισε να περνάει ατέλειωτες ώρες μπροστά στον υπολογιστή.

Η μικρή Ελενίτσα

Και η μικρή Ελενίτσα αναστέναζε πάνω στο κομπιούτερ της. Η μικρή Ελενίτσα δεν ήταν βέβαια μικρή στα χρόνια, ούτε θα μπορούσε να πει κανείς ότι υστερούσε στην πνευματική της ανάπτυξη. Ηταν ο τρόπος που αντιμετώπιζε την ζωή αυτός που της έκανε τόσο ταιριαστό το προσωνύμιό της , ίσως γιατί ζούσε μικρό μόνο μέρος της ζωής που της αντιστοιχούσε. Και η μικρή Ελενίτσα ήταν καλη μαθήτρια και μάλιστα δεν διακρινότανε μόνο στην απομνημόνευση. Παρ’ ότι απέφευγε να σηκώσει το χέρι ήξερε σχεδόν όλες τις απαντήσεις σε ερωτήσεις κρίσεως, θα μπορούσε να πει κανείς ότι προσπαθούσε να ξεγελάσει τους καθηγητές της να μην καταλάβουνε πόσο καλή ήτανε. Αυτή η πνευματική εσωστρέφεια αντισταθμιζότανε από μιά σωματική εξωστρέφεια που υπόγεια της υπέβαλε η οικογένειά της. Διότι όταν λες σ’ένα κορίτσι τι να τα κάνει τα γράμματα το σπρώχνεις να αποκτήσει αξία με άλλα κριτήρια. Η μικρή Ελενίτσα φοβότανε να μιλήσει με τον εαυτό της, φοβότανε να δει πως θάθελε να ζήσει την ζωή της. Εδινε περισσότερη σημασία στον καθρέπτη και τις διαστάσεις ης παρά σις σκέψεις της. Εδωσε τις εξετάσεις και πέρασε εύκολα στη Νομική αλλά μέσα της ήταν πεπεισμένη πως το καλύτερο πτυχίο δεν πιάνει μπάζα μπροστά σ’ ένα πεταχτό κωλαράκι ή ένα πλούσιο ντεκολτέ. Και μιά που αυτά τα είδη φυτρώνουν μόνο στα νιάτα, οι σπουδές πήγαν περίπατο μπροστά στο όνειρο των γονιών- και της ίδιας πλέον- ένα «πετυχημένο» γάμο. Ενα παιδί και καπάκι ένα δεύτερο, ως γνωστόν, «δένει» τον γάμο και παραπέμπει το πτυχίο στις καλένδες, η συζυγική ευτυχία είχε ήδη γράψει εκεί τις πρώτες σελίδες. Βέβαια αυτό το «φοιτήτρια της Νομικής» που την συνόδευε έκανε ταιριαστό το προσωνύμιό της σαν η μικρή Ελενίτσα, ίσως όμως να ήταν και η άρνησή της να «μεγαλώσει»., να αναλάβει την ευθύνη της ζωής της. Προτίμησε να την αναθέσει στον σύζυγο χαρίζοντας του γιά αντάλλαγμα αρκετές ελεύθερες ώρες γιά αντροπαρέες ή τσιλιμπούρδισμα. Δεν είχε ανάγκη πλέον ούτε την μητέρα της, αλλά δεν την είχε ξεπεράσει, την είχε αντικαταστήσει τρόπον τινά στην κοινωνία , ήταν έτοιμη να αναθρέψει τα παιδιά της ακριβώς όπως η μητέρα της. Το ότι πέρναγε κάποιες ώρες στο κομπιούτερ δεν άλλαζε τον ψυχισμό της, το κομπιούτερ ήταν γι’ αυτήν απλώς μιά νέα τεχνολογία, ένα ηλεκτρονικό κουτσομπολιό και όχι ένα πλάτεμα του μικρού κόσμου που ζούσε